Τα μητροπαράδοτα, Motherboard series

Μία εφήμερη κατοίκηση στη Σχολή Υφαντουργικής στην Τήνο

27 Ιουλίου με 2 Σεπτεμβρίου 2017

 

Ο Αντώνης Βολανάκης κατοίκησε εφήμερα σε μία δράση φιλοξενίας του KINONO Tinos Art Gathering στη Σχολή Υφαντουργικής στο νησί της Τήνου, η οποία ιδρύθηκε από τον σύλλογο Κυριών «ο Ευαγγελισμός» το 1898, ένας από τους πρώτους της χώρας. Η Υφαντουργική Σχολή βρίσκεται στον πιο σημαντικό για το νησί πεζόδρομο της Ευαγγελιστρίας που συνδέει τη θάλασσα με την εκκλησία της Παναγιάς. Καθημερινά η ανάβαση επισκεπτών και ντόπιων προς την εκκλησία καθιστούν την Σχολή ένα κόμβο συναντήσεων μια Μητρική Πλακέτα, όπως ακριβώς στους υπολογιστές σαν ένα κύκλωμα με υποδοχές κατάλληλες να φιλοξενήσουν τον επεξεργαστή, θύρες και μνήμες σε μια χορογραφία χρόνου και χώρου.

Η λέξη παράδοση χάνει την ετυμολογία της πολύ συχνά στην εκφορά του λόγου. Τα Μητροπαράδοτα έρχονται να υπογραμμίσουν την σκυταλοδρομία ιστοριών σε μία κοινότητα γυναικών η οποία υποστηρίζει με θέρμη τις χειροποίητες πρακτικές.

Ο καλλιτέχνης συνάντησε καθημερινά γυναίκες που υφαίνουν στη σχολή αλλά και σε σπίτια του νησιού που φέρουν ιστορίες της εύπλαστης ύλης αυτής του υφάσματος. Οι γυναίκες φέρουν αποτυπώματα κεντημάτων και υφαντών και κομίζουν αποσπάσματα ιστοριών και σιωπής. Η Υφαντουργική Σχολή λειτουργεί σαν ένας τόπος συνάντησης για τον εικαστικό όπου δημιουργεί ένα πλέγμα με φωτογραφίες, βίντεο και ποιητικά υπερκείμενα. Η Υφαντουργική Σχολή στεγάζεται σε ένα εξαιρετικό μνημείο κτίριο με πολλαπλούς χώρους πωλητηρίου, υφαντηρίου και μουσειακών εκθεμάτων που διατηρούνται σε υψηλό επίπεδο χάρη στην αγάπη και φροντίδα της διευθύντριας της Σχολής.

Στο χώρο του σαλονιού όπου γίνονται μέχρι και σήμερα οι γενικές συνελεύσεις βλέπουμε ένα βίντεο που δημιούργησε ο καλλιτέχνης για την ιστορία του Συλλόγου Κυριών και της Σχολής με κεντρικό πρόσωπο την τωρινή πρόεδρο. Στον ίδιο χώρο συνυπάρχουν ένα εικονοστάσι με τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, φωτογραφίες από τις αρχαιρεσίες του συλλόγου και την Ιδρύτρια και «ισχυρά προστάτις» Στυλιανή Γάφου, φωτογραφίες από την πρώην βασιλική οικογένεια και άλλους χορηγούς από τον 19ο αιώνα. Ο καλλιτέχνης προσθέτει φωτογραφίες με γυναίκες και τα εργόχειρά τους τα οποία συνενώνουν στο ίδιο τραπεζομάντιλο μέχρι και τρεις γενιές.

Στο χώρο του υφαντουργείου της Σχολής με τους εννέα αργαλειούς ο καλλιτέχνης παρουσιάζει μία βίντεο-εγκατάσταση με ένα ποιητικό κείμενο: μια συνύφανση από τις συνομιλίες του με τις γυναίκες και ένα βίντεο το οποίο εστιάζει στην κίνηση της σαΐτας με το νήμα με ένα ηχητικό τοπίο το οποίο παρακολουθεί ένα πλέγμα πολλών αργαλειών σε λειτουργία.

Πώς δημιουργείται μία χειροποίητη πετσέτα ως ένα άλλο έργο υψηλής χειροτεχνίας και ποιητικής;

συντρέχτρα

δούλευε στην Παναγιά, επάνω
ύφαινε με ένα λύχνο
ελεύθερη βοτάνιζε, θέριζε, ζύμωνε
συναντώ γυναίκες με ένα εργόχειρο
στο μυαλό, ένα δίχτυ που πλέκουν και

μετά κεντούν παλλιροιασμένες –
οι ομορφιές παρέρχονται, οι καλοσύνες μένουν
μέσα στο μέτρημα, όσο το ξετυλίγεις τόσο
θα μπλέκει, κάθομαι σε ένα φρεσκοσφουγγαρισμένο
σαλόνι, η εργασία έχει ξεκινήσει
είναι η προσευχή στην παρθένα

Α.Β Τήνος Ιούλιος 2017

 

Αντώνης Βολανάκης

Ο Αντώνης Βολανάκης αναζητά στο έργο του την μη πατριαρχική αφήγηση και τις διελκυστίνδες που τις διαρρηγνύουν αναζητώντας την ακρόαση των γυναικείων και άλλων λόγων. Την τελευταία δεκαετία παρουσιάζει βίντεο-εγκαταστάσεις βασισμένες σε γυναικείες αφηγήσεις όπως η εγκατάσταση The Holy Bachelorette in the Wedding Cave στο Φεστιβάλ Αθηνών το 2015, η οποία θα παρουσιαστεί στην Ελβετία στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Βασιλείας τον ερχόμενο Οκτώβριο, πρόσφατα παρουσίασε μία συμμετοχική εγκατάσταση με τη Karen Finley σε παραγγελία της Documenta 14 στο Πάρκο Ελευθερίας και μπορεί κάποιος να δει επίσης έργα του της ίδιας ερευνητικής πορείας στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης στο Ρέθυμνο μέχρι το Δεκέμβριο του 2017.

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1976. Η πρακτική του αποτελεί αμάλγαμα συνέργειας μεταξύ ανθρωπίνων σχέσεων και αισθητικής, ποίησης και πολιτικής, καλών τεχνών και θεάτρου. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Τεχνών του Λονδίνου (University of Arts of London) αριστεύοντας στα Wimbledon College of Art BA (Hons) – από το οποίο παρέλαβε το πρώτο βραβείο όλης της σχολής, Central Saint Martins College of Art – Master of Arts και Alvar Aalto University, Helsinki.

Έχει δημιουργήσει γλυπτικές εγκαταστάσεις και περφόμανς, έχει σκηνοθετήσει, σκηνογραφήσει θέατρο, χορό και όπερα και έχει επιμεληθεί εκθέσεις και συνεργατικές πλατφόρμες ανάμεσα σε εικαστικούς, συγγραφείς, ποιητές, ερευνητές φιλοσοφίας και πρόσφυγες καλλιτέχνες. Η δουλειά του έχει παρουσιαστεί σε: Ηνωμένες Πολιτείες, Καναδά, Αγγλία, Ελλάδα, Σουηδία, Νορβηγία, Φιλανδία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Τσεχία στα: Kimmel Galleries και Dixon Place στην Νέα Υόρκη, Εθνικό Θέατρο Αγγλίας και Βασιλική Όπερα Κόβεντ Γκάρντεν και εργάστηκε δίπλα στον Στέφανο Λαζαρίδη στην Εθνική Όπερα της Αγγλία σε οκτώ παραγωγές στο Λονδίνο, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Πεδίο Δράσης Κόδρα στην Θεσσαλονίκη, Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, Μουσείο Μπενάκη, Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, Εθνικό Θέατρο Ελλάδας, Εθνική Λυρική Σκηνή, Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, Ίδρυμα Κακογιάννη, Μπιενάλε Αθήνας. Εχει λάβει υποτροφίες, βραβεία και διακρίσεις από θεσμούς όπως Arts and Humanities Research Board του Ηνωμένου Βασιλείου, University of Surrey, London Institute, Linbury Prize και από τα Ιδρύματα: Fulbright, Ωνάση, Α.Γ. Λεβέντη, Προποντίς, Σπυρόπουλος, και Β&Ε Γουλανδρή.

Στην Ελλάδα από το 2004 έως και το 2012 δίδαξε στα τμήματα Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστήμια Πελοποννήσου Ναύπλιο και στο Πανεπιστήμιο Πατρών καθώς και στο Κέντρο Εικαστικής Ψυχοθεραπείας/ Αθήνα. Από το 2012 ερευνά σε μεταπτυχιακό πρόγραμμα υπό την École Nationale Supérieure des Arts Décoratifs / Παρίσι και διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης / Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Τέχνη και Πολιτική, Tisch School of Arts/ NYU.