Για το έτος 2020 το Κοινωνώ έχει ξεκινήσει τη θεματική σειρά Τέσσερα (συν ένα) Στοιχεία ένα πολύπλευρο σπονδυλωτό διεθνές εγχείρημα βασισμένο στην συμμετοχή μεγάλου αριθμού καλλιτεχνών από το διεθνή χώρο, επιστημόνων και ερευνητών μέσω προγραμμάτων διακρατικής φιλοξενίας – residency σε πάνω από 60 φυσικές και πολιτιστικές τοποθεσίες σε όλο το νησί της Τήνου.
Το Τέσσερα (συν ένα) Στοιχεία δανείζεται τα τέσσερα στοιχεία, τη φωτιά, το νερό, τον αέρα και τη γη, συν ένα – το “στοιχείο” του χρόνου από τη μία ως εναλλαγή των εποχών του έτους και από την άλλη ως ανθρώπινη παρέμβαση στο φυσικό και πολιτισμικό τοπίο. Το Τέσσερα (συν ένα) Στοιχεία υλοποιείται μέσα από τέσσερα ξεχωριστά προγράμματα διεθνούς καλλιτεχνικής παραγωγής, έρευνας και φιλοξενίας – residency (αντίστοιχα των θεματικών: φωτιά, νερό, αέρας, γη), διάρκειας 18 ημερών το καθένα, με διαφορετικές ομάδες συμμετεχόντων και τοποθεσιών δημιουργίας, σε τέσσερις διαφορετικές εποχές του έτους. Οι αρχικές ημερομηνίες διεξαγωγής των στοιχείων – προγραμμάτων φιλοξενίας – Residency είχαν ως εξής: Φωτιά (18 Ιανουαρίου – 1 Φεβρουαρίου), Νερό( 22 Απριλίου – 8 Μαΐου 2020) / Αέρας (15 Αυγούστου – 5 Σεπτεμβρίου 2020) / Γη (14-31 Οκτωβρίου 2020). Με τις νέες εξελίξεις το στοιχείο του νερού έχει μεταφερθεί για τον Οκτώβριο όπου θα συν-διοργανωθεί με το στοιχείο της Γης.
Στοιχείο Φωτιάς
To πρώτο στοιχείο του μακροσκελούς “Τέσσερα (συν ένα) Στοιχεία”, αυτό της φωτιάς διήρκεσε 15 μέρες συνολικά, από τις 18 Ιανουαρίου ως τις 1 Φεβρουαρίου. Το Κοινωνώ υποδέχτηκε 23 συμμετέχοντες από 8 χώρες (Ταϊλάνδη, Γαλλία, Ουαλία, Ιταλία, ΗΠΑ, Πορτογαλία, Βραζιλία, Ελλάδα) οι οποίοι δημιούργησαν 15 παραγωγές σε 5 τοπόσημα της Τήνου. Οι δράσεις έναρξης του στοιχείου της Φωτιάς απλώθηκαν σε τρεις μέρες, 18 – 20 Ιανουαρίου με συνεπακόλουθες, θεματικές περιηγήσεις και εργαστήρια. Ο κεντρικός κορμός του residency διήρκεσε 21 – 29 Ιανουαρίου, και έτσι παρήχθησαν τα έργα των συμμετεχόντων. Οι δράσεις λήξης και η παρουσίαση των έργων των συμμετεχόντων επεκτάθηκαν επίσης σε διάστημα τριών ημερών 30 Ιανουαρίου – 1 Φεβρουαρίου 2020, με εφαλτήριο τα Φαναράκια (μία παράδοση πολύ σημαντική για την ζωή στην Τήνο).
Eισαγωγικές Δράσεις 18, 19, 20 Ιανουαρίου
Παρασκευή 18 Ιανουαρίου, η περιήγηση συμπεριλάμβανε το Νταμάρι του Πύργου, το λατομείο του Δράκου, το λατομείο των Πετάλων, με κατάληξη το εγκαταλελειμμένο χωριό Ισμαήλ και οι συμμετέχοντες ξεναγήθηκαν από τους αρχιτέκτονες Δημήτρη Θεοδωρόπουλο και τη Ζωή Μουτσώκου. Στο Ισμαήλ έγινε ένα σωματικό εργαστήριο από τον εικαστικό Φίλιππο Βασιλείου.
Σαββατο 19 Ιανουαρίου, οι συμμετέχοντες έζησαν μία μοναδική περιηγητική εμπειρία μέσα στο τοπίο της Τήνου συμμετέχοντας σε ένα κομμάτι από μία από τις περιηγήσεις του αθλητικού συλλόγου Αινείας, Μάνθου Πρελορέντζου στην πεζοπορία στα “Μέσα Μέρη”. Στη συνέχεια έγινε μία πεζοπορία ως το σπήλαιο των Γαστριών όπου έγινε μία εισαγωγή για τους Φάρους από το Νίκο Μπένο Palmer. Η δεύτερη μέρα έκλεισε με εργαστήριο πάνω στον ήχο, την ακοή και τον ήχο ως αντικείμενο, που πραγματοποιήθηκε από την Ανθρωπολόγο και Μουσικολόγο, Ντάνα Παπαχρήστου, με ανοιχτή συζήτηση και ασκήσεις πάνω στον ήχο και την σημασία της χρήσης του στην τέχνη.
Κυριακη 20 Ιανουαρίου, οι συμμετέχοντες περιηγήθηκαν στο Φάρο Παπάργυρα στην παραλία Λιβάδας. Στο τέλος της πολύ επιβλητικής διαδρομή στον Φάρο, οι συμμετέχοντες είχαν την τύχη να τους εισαγάγει στην ιστορία και την λειτουργία του Φάρου ο Νίκος Μπένος Palmer. Στο τέλος της μέρας αυτής ο Νίκος, ολοκλήρωσε το βιωματικό του εργαστήρι με τους συμμετέχοντες δημιουργώντας ένα ημερολόγιο φάρου με τις εγγραφές τους.
21 – 29 Ιανουαρίου
Στη συνέχεια ξεκίνησε ο κύριος κορμός του Residency που κράτησε από τις 21 ως τις 29 Ιανουαρίου με τους συμμετέχοντες να δημιουργούν τα έργα τους στους χώρους φιλοξενίας και στις τοποθεσίες του residency. Τα έργα που δημιουργήθηκαν είναι όλα πρωτότυπα και κινούνται τόσο γύρω από την πολιτιστική κληρονομιά και την παράδοση, όσο και την ελκυστικότητα και επιβλητικότητα του τοπίου της Τήνου.
Αφορμές υπήρξαν τα παραμύθια, οι παραδόσεις κι οι παραδοσιακές τεχνικές, οι ναυτικές διαδρομές και ο ρόλος τους στην ανάπτυξη της νησιωτικής ζωής, η θρησκευτική επιρροή που είναι στενά συνδεδεμένη με το τοπίο του νησιού και, φυσικά, οι εγκαταλελειμμένες αστικές δομές που είναι διάσπαρτες πάνω του.
Δράσεις λήξης
Οι δράσεις λήξης, 15 καλλιτεχνικών παραγωγών σε 5 τοπόσημα της Τήνου, ξεκίνησαν την Πέμπτη 30 Ιανουαρίου, με την αρχή των παρουσιάσεων των έργων των συμμετεχόντων γύρω από το στοιχείο της Φωτιάς με σημείο εκκίνησης τα Φαναράκια – παράδοση πολύ βαθιά συνδεδεμένη με τον Τηνιακό πολιτισμό. Η νύχτα συνέχισε με την εικαστική εγκατάσταση με βίντεο, αφήγηση και παραγόμενα στοιχεία από το παιδικό εργαστήριο(στο Γ Δημοτικό) και την εμπλοκή των Νικου Κωστόπουλου και Βίκης Ζιώγα με την ζωή της Τήνου και ολοκληρώθηκε με την μυστικιστική performance της Azzura de Gregorio με θέμα τον μύθο του Προμηθέα.
Παρασκευή 31 Ιανουαρίου στον Φάρο του Παπάργυρα, στην τρίωρη performance των Liv Grunnet και Marie Skovgaard, σχολιάζεται η σχέση κίνηση – σύμπτυξη – αποχωρισμός – επανασύνδεση της ανθρώπινης σχέσης μέσα από τις επαναλαμβανόμενες κινήσεις σωμάτων με τα ίδια και την κατασκευασμένη δομή ως όρια, η εγκατάσταση της Gwwenllian Spink σε συνεργασία με την ΚΟΙΝ.ΣΕ.Π Ανακύκλωσης Τήνου δημιουργεί μια εφήμερη εγκατάσταση βιτρώ ενώ οι Sornrapat Patharakorn και Titirat Skultantimayta σε συνεργασία με τήνιους τεχνίτες δημιουργούν αναθηματικές στήλες σε τεχνοτροπία μωσαϊκού με τα πυριγενή πετρώματα της περιοχής. Οι παρουσιάσεις συνεχίζονται στο χωριό Αρνάδος όπου η Βιβέτα Χριστούλη επαναπροσδιορίζει τον ρόλο της καμάρας, χρησιμοποιώντας την δομικά και μετατρέποντας την σε ένα φυσικό πέρασμα φωτός. Οι παρουσιάσεις των έργων συνεχίζονται με μια ροή από την παραλία των Κιονίων καταλήγοντας στο σπήλαιο των Γαστριών, ξεκινώντας με την performance της Lara Buffard, η οποία μεταμορφώνεται και μεταλαμπαδεύει το χρυσό της φως, αέρινες περιπλανήσεις και μυθικά τέρατα ξεπηδάνε με τη συνοδεία άλλοτε ανεπαίσθητων και άλλοτε επιβλητικών ηχοτοπίων μέσα από την performance του Thierry Alexandre (Γαστριά) και τον ηχητικό περίπατο προς την σπηλιά από τον Yuri Tuma. Η μέρα τελειώνει με την παρουσίαση ενός μέρους της έρευνας που διεξάγει σε συνεργασία με το Κοινωνώ η Ines Moreno στον Κήπο της Συκιάς πάνω στην τεχνική χειρονομία και την μαρμαροτεχνία.
Σάββατο 01 Φεβρουαρίου στο χωριό Ισμαήλ οι πρώην αστικές δομές μπλέκονται με τη φύση μέσα από τον ξύλινο τοίχο από καμένες κηρήθρες, της Claire Laude, την εγκατάσταση της Ελεάννας Μπαλέση και των Bruna Castra – Luciana Pontes, την κίνηση με την δυναμική χορευτική δράση του ντουέτου Αρετή Αθανασοπούλου και Ζωή Μαστροθεοδώρου, και της μαγειρικής αλληλεπίδρασης του Κοινωνώ με τους συμμετέχοντες και το κοινό του. Το residency κλείνουν η παρουσίαση της Julia Forrest, με τις κάμερες, τα αρνητικά και τα εργαλεία τους και η λογοτεχνική performance του Κωνσταντίνου Χατζηνικολάου που με την αποδόμηση και την τεχνοκρατικότητα της έδωσε παραδόξως αισιόδοξο τέλος σε αυτή την περιπέτεια.
